หนังสืออัธยาตมวิทยา

หนังสืออัธยาตมวิทยา

ตำราเล่มนี้พิมพ์ในปี ร.ศ. 125 หรือ พ.ศ. 2450 ผู้แต่งคือ ขุนจรัสชวนะพันธ์ (สาตร สุทธเสถียร) ซึ่งผู้แต่งได้กล่าวไว้ในคำนำของหนังสือว่า ในประเทศไทยเริ่มมีการสอนวิชาดังกล่าวตั้งแต่ปี ร.ศ. 122 หรือ พ.ศ. 2447 แต่ยังไม่มีการพิมพ์ตำราอย่างแพร่หลาย

เป็นหนังสือจิตวิทยาการศึกษาเล่มแรกของไทยที่ใช้เป็นตำราวิชาครูของกรมศึกษาธิการ แสดงถึงภูมิปัญญาของคนไทยในสมัย รศ.๑๒๒ (พ.ศ.2446) ซึ่งสามารถนำความรู้ของนักวิชาการตะวันตกมาเขียนโดยใช้ภาษาเรียบง่ายตรงไปตรงมา เทียบเคียงกับสภาพในเมืองไทย มีการยกตัวอย่างให้เข้าใจง่าย และที่สำคัญคือมีการชี้ช่องทางที่จะให้ผู้เป็นครูนำความรู้จากตำราไปใช้ประโยชน์ได้อย่างจริงจัง เหมาะสำหรับครูอาจารย์ นิสิตนักศึกษา และผู้สนใจทั่วไปเนื่องจากสามารถนำไปปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้เป็นอย่างดี มหาวิทยาลัยนำมาจัดพิมพ์ขึ้นใหม่โดยถ่ายจากฉบับพิมพ์ครั้งแรกเพื่อรักษารูปแบบของหนังสือเดิมเอาไว้ทุกประการ

จากหลักฐานที่ปรากฎสามารถคาดคะเนได้ว่า ในประเทศไทยมีการสอนจิตวิทยาอย่างเป็นระบบเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2447 โดยมีหลักฐานการพิมพ์หนังสือแบบเรียนจิตวิทยาโดยใช้ชื่อวิชาว่า “อัธยาตมวิทยา” เป็นตำราที่มีเนื้อหาต่าง ๆ เช่น วิทยาศาสตร์แห่งร่างกาย (ในปัจจุบันเรียกสรีรวิทยา) อารมณ์ แรงจูงใจ ความเจริญของร่างกาย (ปัจจุบันเรียกพัฒนาการ) การเรียนรู้และความจำ ความคิด เป็นต้น ซึ่งจะพิจารณาได้ว่าเป็นเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับจิตวิทยาสมัยใหม่ทั้งสิ้น